Twee bomen
Deze colum verscheen tijdens de Klimaattop van Parijs in Dagblad Trouw (3 december 2015)
Ballerina's in rode fladderjurken springen vrolijk heen en weer over het noordelijk halfrond. Tenminste, daar lijkt het op. Ik kijk op mijn computerscherm naar een simulatie van de NASA met dansende rode pluimen koolstofdioxide. De wereldwijde uitstoot van één jaar in drie minuten. Op het zuidelijk halfrond gebeurt er niet zoveel.
In de lente en zomer verdwijnen er grote pluimen. Alsof er reuze-stofzuigers zijn aangezet. Het zijn de bossen. Hier moeten we er meer van hebben. Bomen zijn één van de meest krachtige wapens om het klimaatprobleem aan te pakken. Vooral grote, oude bomen. Die vangen de meeste CO2.
Ik kijk naar de website Global Forest Watch, waarop bijna real-time de ontbossing te volgen is. We hakken de bomen zó snel om, daar is bijna niet tegenop te planten. Netto verdwijnen er élk jaar tien miljard* bomen van de aardbodem. Help. Alle zeven miljard mensen op aarde moeten dus élk jaar twee bomen planten om de CO2-stofzuig-capaciteit weer een beetje op peil te krijgen. Plant je maar één boom per inwoner dan raken we elk jaar netto drie miljard bomen kwijt.
Massale houtkap
Het is van essentieel belang dat de grootschalige ontbossing stopt. De bossen staan op de klimaattop in Parijs op de agenda. Echter niet zo prominent als zou moeten: ontbossing is na het verbranden van fossiele brandstoffen de grootste oorzaak van de door mensen veroorzaakte CO2-uitstoot (12 procent).
Ik vraag me af of dit soort maatregelen de massale boskap voor de productie van bijvoorbeeld palmolie, soja, rubber, hout, papier en de veehouderij, wel snel genoeg zullen stoppen.
Juridische aanpak
Daarom volg ik Polly Higgins, de "advocaat van de aarde" de komende dagen op de voet. Haar missie is de grootschalige vernietiging van onze ecosystemen voorgoed op de internationaal-politieke agenda zetten. Bedrijven die ecosystemen verwoesten moeten daarvoor eenvoudig aansprakelijk gesteld kunnen worden. Die juridische aanpak lijkt mij effectiever dan real time de ontbossing te volgen om te controleren of je pot chocoladepasta geen gat slaat in een oerwoud.
Bij de opening van de top pleitte president Rafael Correa van Ecuador voor een universele Verklaring van de Rechten van de Natuur én voor het oprichten van een International Court of Environmental Justice. Vrij vertaald: een hof voor de 'aarde'. Ik zeg: doen!
*update 2018: inmiddels 15 miljard...